Ta disponible en PDF nes llingües que vienen darréu:
Available in PDF in the following languages:
Ye perimportante que amoseis el vuesu sofitu personal o comu coleutivu, roblando'l manifiestu:
http://www.ipetitions.com/petition/asturies
y faciéndovos collaboradores del blogue.
It is very important to show your support as a
person or group, signed the manifest:
http://www.ipetitions.com/petition/asturies
Ensin más, dámosvos les gracies pela vuesa atención y presentámosvos el manifiestu na so versión orixinal.
Available in PDF in the following languages:
Ye perimportante que amoseis el vuesu sofitu personal o comu coleutivu, roblando'l manifiestu:
http://www.ipetitions.com/petition/asturies
y faciéndovos collaboradores del blogue.
It is very important to show your support as a
person or group, signed the manifest:
http://www.ipetitions.com/petition/asturies
Ensin más, dámosvos les gracies pela vuesa atención y presentámosvos el manifiestu na so versión orixinal.
Manifiestu pola consecución d’una democracia plena n’Asturies: Democracia p'Asturies
Les organizaciones, coleutivos y persones a títulu individual que roblamos esti manifiestu caltenemos y defendemos lo que vien darréu y camentamos que tien d'abrise un procesu políticu y social cola fin f'empobinamos haza una democracia plena pal pueblu asturianu.
Asturies ye una Nación
Asturies ye una xunidá xeográfica afayada na Península ibérica a orielles del mar Cantábricu nel nomáu arcu de los países atlánticos con una hestoria milenaria de vida y protagonismu en comuña de los sos habitantes.
De clima atlánticu, el so paisax ye ún de los sos ellementos más significativu, la so cultura caltién unos rasgos propios y únicos, ente los que destaca la llingua asturiana. Asturies tien una personalidá hestórica enforma reconocía fuera les sos llendes.
Cola fundación del Reinu d’ Asturies (718-925) confórmase nel suelu astur una nueva rialidá política siendo Asturies una de les primeres naciones d’Europa con Estáu propiu. El Reinu d’Asturies nun sólo foi singular no político sinon que dio aliendu a un arte únicu güei reconocíu universalmente.
N’otros momentos hestóricos, Asturies tornó a tener un protagonismu singular: el 25 de mayu de 1808, declarando la so soberanía y la guerra a la Francia de Napoleón, y apocayá en dos ocasiones garrando’l camín de la soberanía y el socialismu: en 1934 cola Revolución d’Ochobre y en 1937 cola formación del Conseyu Soberanu d’Asturies y Lleón.
Dempués vendríen cuarenta años de llarga dictadura facista y otros trenta ensin braera democracia baxo’l réxime de la Constitución española de 1978 y del Reinu d’España.
Pol drechu a decidir
Asturies carez d’un marcu xurídicu políticu impuestu pol Reinu d’España. La imposición llegal que supón la institución del <> y el so <>, afítase na imposibilidá de que los ciudadanos y ciudadanes d’Asturies puean decidir sobre l’aceptación o non d’esti marcu políticu. Esto supón una situación antidemocrática ya inclusu un agraviu comparativu respeutu a otros pueblos o naciones del Estáu a les que sí se-yos permitió exercer el drechu a pronunciase en referendum sobre l’aceptación del so estatutu.
L’Estáu español ye cosciente dafechu de que permitir al Pueblu Asturianu opinar sobro’l marcu políticu nel que quier desendolcase supondríe asoleyar l’alderique de la soberanía nacional asturiana.
El drechu l’autodetermín de los pueblos vien recoyíu na Declaración Universal de los Drechos Humanos.
L’asturianu ye la llingua d’Asturies
La mayor bayura cultural que tenemos los asturianos y asturianes ye la llingua asturiana, coles sos variedaes llingüístiques. L’asturianu ye una llingua romance, ello ye, orixinaria de la evolución del llatín n’Asturies como l’occitanu n’Occitania, el catalán nos Països Cantalans o el gallegu en Galicia. Pesia que l’asturianu ye la llingua tradicional d’Asturies recibe un tratu desigual respeutu al castellán y en munchos casos reprímese a los asturfalantes por usar la so llingua materna.
L’Asturianu nun tien rangu de llingua oficial nel so territoriu, poro atopámonos nun nueu agraviu comparativu xeneráu pol Estáu español: demientres les llingües d’otros pueblos del Estáu son oficiales, la llingua d’Asturies nun lo ye.
La Oficialidá: Un drechu irrenunciable.
El drechu de toles persones a ver reconocía oficialmente la so llingua, ye un drechu recoyíu en toles normes xurídiques y llexislatives en vigor: la Declaración Universal de los Drechos Humanos nel so artículu 2 diz que: “naide nun podrá ser discrimináo por xides de raza, color, sesu, idioma, relixón, paecer políticu…”; la UNESCO na Carta Europea de les Llingues Minoritaries reconoz l’Asturianu como llingua menaciada en pelligru esaniciu y el Conseyu Européu encamentó al “Principado” a declarar la so oficialidá; la Constitución Española de 1978 diz nel art.3 “(Amás del castellán) Les demás llingües del Estáu español sedrán oficiales nes respeutives Comunidaes Autonomes”; L’Estatutu d’Autonomía d’Asturies afita nel so art.4 que “L’asturianu gociará de proteición. Darase-y puxu al so usu, la so difusión nos medios de comunicación y el so deprendimientu…”
Pero pa qu’esti drechu seya una realidá, ye preciso que desapaezan les discriminaciones esistentes haza la llingua asturiana y les presones que la falen. Namái que la oficialidá pue facer que se respeten los llexítimos drechos llingüísticos del Pueblu Asturianu.
Por embargu, paez imposible algamar la oficialidá nel actual contestu políticu y ver reconocíos drechos fundamentales que mos permitan facer vida normal y completa utilizando l’asturianu en cualisquier de les sos variantes; darréu que tantu FSA-PSOE con IU nel gobiernu, comu PP, ñéguense a almitir principios democráticos pa la sociedá asturiana.
Esto amuesa que nun se trata d’un conflictu puramente llingüísticu, sinón iñegablemente políticu, qu’hai qu’analizar nel contestu d’una situación d’ausencia de democracia.
Por una Asturies socialmente xusta ya igualitaria
La ganadería, la agricultura y la pesca foron los principales recursos económicos que permitieron l’autosuficiencia d’Asturies a lo llargo los tiempos.
Col entamu la industrialización a finales del s. XIX, Asturies algama unos niveles de desendolque importantes magar que xurden al tiempu desigualdaes sociales y la llucha de clases, con un movimientu obreru que llegará a garrar munchu puxu nes fasteres más industrializaes. Los sindicatos y partíos españoles superáu’l franquismu terminen por asumir dafechu’l modelu económicu neocapitalista baxo la mázcara del “estáu de bienestar” ya inxértase l’Estáu en cadarmes supraestatales de calter militarista y neolliberal comu la OTAN o la CEE. Posteriormente vendría l’Euru y la Xunión Europea.
La entrada del Reinu d’España na Xunión Europea y l’aplicación del modelu neocapitalista traxo a Asturies la desindustrializacíon (minería, siderurxa y naval) y la fin de los seutores económicos tradicionales (agricultura, ganadería y pesca) y con ello una xabaz destruición d’emplegu, prexubilaciones, xeneralización del paru xuvenil, precariedá llaboral, temporalidá y emigración de la mocedá asina como la perda de munchos drechos sociales.
La oligarquía mundial entama a exercer el control social y la opresión de les clases trabayadores dende amplies cadarmes de poder a nivel mundial estendiendo la uniformidá y el capitalismu nel fenómenu nomáu globalización.
La situación de vulnerabilidá d’Asturies ensin poder políticu dalu ente l’actual crisis ye enorme. Poro, ye urxente qu’el Pueblu Asturianu tenga la capacidá de decidir de que modelu económicu y social quier dotase.
Por una sociedá llibre de represión y persecución política.
Nun fai falta dir mui atrás nel tiempu pa ver comu n’Asturies se reprime a los seutores sociales y políticos críticos col sistema vixente y l’Estáu español. La represión nel País Asturianu ye una rialidá cotidiana. Procesos represivos y pidimientu de cárcele como’l de los sindicalistes Cándido y Morala, los 14 mozos y moces antifacistes de Cangues d’Onís a los que se-yos pidió en total 35 años de prisión o l’aplicación de la llei antiterrorista a un militante independentista, amuesen esti fechu. L’Estáu tien la necesidá d’enzarrar a quien nun comulga col so orde vixente. A too esto hai qu’amestar les multes de sumes millonaries que piden a munchos coleutivos y persones disidentes. Tamién la persecución política a la que mos tienen avezaos diariamente con menacies, agresiones y siguimientos que violen la privacidá ya intimidá de les persones.
Pal trunfu d’una sociedá llibre, de drechu y democrática, ye clave la fin de la represión y la persecución d’aquella parte la sociedá con idegues crítiques y opinión propia. La fin d’esta alloriante situación tien de venir cola disolución de les fuercies represives españoles y cola fin d’esta taútica de persecución facista por parte los que caltienen el poder anguañu.
La censura y la manipulación informativa per parte los medios de comunicación de mases al serviciu d’intereses económicos y políticos mui concretos ye una realidá n’Asturies. La utilización los ‘mass media’ como instrumentu de control y manipulación social ye un pilancu a superar necesariamente p’avanzar haza una braera democracia n’Asturies.
Por un modelu medioambientalmente sostenible
Asturies ye un país con un entornu y paisaxes, xunta especies vexetales y animales, únicos nel mundu. Munchos d’ellos gocien de reconocimientu y proteición llegal. L’Estáu español diseñó p’Asturies una estratexa enerxética y mediuambiental que pretende convertir el País Asturianu na so colonia enerxética. Esta estratexa supón l’esfarrape la ñatura y la perda de biodiversidá, la destruición de la tierra y en munchos casos, del padremuñu asturianu, tanto arqueolóxicu comu etnográficu. Asturies yá tien abondo escedente cola enerxía que xenera anguañu.
El superpuertu nel Musel, la regasificadora en Xixón, la construición y ampliación de centrales térmiques en nucleos de población, les llinies d’alta tensión p’evacuar la enerxía, minicentrales, parques eólicos, la ZALIA (Zona d’actividades lloxístiques ya industriales d’Asturies), la propuesta d’incineradora en Serín, la construición de banzaos en zones protexíes, el TAV (tren d’alta velocidá), la especulación urbanística na mariña, repoblaciones con especies foriates como pinos ya ocalitos, mines d’oru a cielu abiertu con balses de cianuru con un probe aislamientu, inyeición de CO2 pal so almacenamientu nel sosuelu y contaminación atmosférica, acústica y lumínica nes principales ciudades, son sólo dellos exemplos de les menacies y agresiones a les que ta sometía la tierra asturiana.
